Borçluya Satış Yetkisi Veren Düzenlemeler Yürürlüğe Girdi

Borçluya Satış Yetkisi Veren Düzenlemeler Yürürlüğe Girdi

2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nda [“İİK”] 30.11.2021 tarihinde yapılan önemli değişikliklerden biri borçluya satış yetkisi verilmesi idi. Söz konusu değişiklikleri önceki yazımızdan inceleyebilirsiniz.

İİK’da yapılan değişikliklere paralel olarak, İcra ve İflas Kanunu Uyarınca Borçluya Satış Yetkisi Verilmesine Dair Yönetmelik [“Yönetmelik”] 28 Mayıs 2022 tarihli ve 31849 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelik’te, İİK’nın “Borçluya satış yetkisi verilmesi” başlıklı 111/a maddesinin usul ve esasları düzenleniyor.

Borçlu 7 Gün İçinde İcra Dairesine Başvurmalı

Borç kesinleşip haciz safhasına gelindiğinde, haczi yapan memur haczettiği malın kıymetini takdir eder. Sicile kayıtlı malların kıymet takdirini ise Adalet Bakanlığı’nca izin verilen bilirkişiler gerçekleştirir.

Bu aşamada satış için kendisine yetki verilmesini isteyen borçlu, kıymet takdirinin kendisine tebliğinden itibaren yedi gün içerisinde icra dairesine müracaat ederek talebini sunmalıdır. Bunun üzerine icra müdürü, borçlu adına haczedilen malın satışı için bir yetki belgesi düzenler. Ancak bunun için kıymet takdirinin kesinleşmesi gerekmektedir.

Borçlu 15 Gün İçinde Satışı Yapmalıdır

Borçluya satış yetkisi veren belgenin süresi, belgenin kendisine tebliğ edilmesinden itibaren 15 gündür. Borçlu, bu süre içerisinde anlaştığı alıcıya ilişkin bilgileri icra dairesine bildirmeli ve yine aynı süre içerisinde alıcı, belirlenen asgari rızai satış bedelinden az olmamak kaydı ile anlaşılan bedeli icra dairesince bildirilecek banka hesabına ödemelidir.

Asgari rızai satış bedeli ise malın memur veya bilirkişi tarafından takdir edilen (muhammen) kıymetinin %90’ınına (yüzde doksanına) karşılık gelen miktar ile o malla güvence altına alınan ve satış isteyenin alacağına rüçhanı olan alacak miktarından hangisi yüksekse o meblağ ile takip masraflarının toplamından az olamaz.

Satışın Tamamlanması İcra Mahkemesinin Onayına Tabidir

Alıcının satış bedelini icra dairesine ödemesi üzerine icra müdürü, rızai satışın şartlarının sağlanıp sağlanmadığını tespit eder. İcra müdürünün değerlendirmesi olumlu olursa, satışın onayı ile malın devir ve teslimi işlemlerinin yapılması için dosyayı icra mahkemesine gönderir.

İcra mahkemesi, 10 gün içerisinde dosya üzerinden yapacağı inceleme ile rızaen satış talebinin reddine veya kabulüne kesin olarak karar verir. Kabul kararı verilmesi halinde, malın mülkiyeti alıcıya geçer ve icra dairesince malın devir ve teslim işlemleri yapılır. Ret kararı verilmesi durumunda ise, icra dairesi satış bedelini üç gün içerisinde alıcıya iade eder.

Mal Üzerindeki Hacizlerin Durumu

Önemle belirtmek gerekir ki, satış konusu malın devir ve teslimi, malın üzerindeki tüm hacizlerden ari şekilde gerçekleşir. Bu ise, icra mahkemesinin kararı akabinde icra dairesinin hacizleri kaldırmasıyla mümkün olur. Kural olarak, devir ve teslim masrafları alıcıya aittir. Satış konusu mal alıcıya teslim edildikten sonra veya teslime hazır hale getirildikten sonra alıcının dosyaya yatırmış olduğu bedel alacaklılara ödenir.

Düzenlemenin Önemi

Borçlunun malı bizzat satmasındaki çıkarı, malın icra kanalı ile yapılan satıştan daha yüksek bir bedele satılabilecek olmasıdır. Zira aksi durumda, açık artırma ile yapılacak satışta mal muhammen bedelin %50’sine dahi satılabilir. Borçlu haczedilen malın rızaen satışını gerçekleştirerek -bedel muhammen bedelin en az %90’ı olacaktır- borcunun daha büyük bir kısmını kapatabilecektir. Bu durum alacaklarının daha büyük bir kısmı ödeneceği için hem borçlu hem de alacaklıların lehine olacaktır.