Halka Kapalı Anonim Ortaklıklarda Merkezi Kayıt Kuruluşu’na Kayıt Zorunluluğu
Halka Kapalı Anonim Ortaklıklarda Merkezi Kayıt Kuruluşu’na Kayıt Zorunluluğu
31 Aralık 2020 tarihli ve 31351 sayılı 5. Mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan “7262 Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun” ile TTK’nın ilgili bazı maddelerinde değişiklikler meydana gelmiştir. Bu kapsamda: Şirketlerde pay senetlerinin türleri ve bunlara ilişkin esaslar 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun [“TTK”] md. 484 hükmü ve devamında düzenlenmektedir.
- Halka kapalı anonim şirketlerin hamiline yazılı pay senetlerinden doğacak bütün hak ve borçların kullanılması ile bu pay senetlerinin satışı ve devrinin geçerli olabilmesi için hamiline yazılı pay sahipleri ile sahip oldukları paylara ilişkin bilgilerin Merkezi Kayıt Kuruluşu’na [“MKK”] bildirilmesi zorunlu hale getirilmiştir.
- Yapılan değişiklikler ile birlikte TTK’nın 486. maddesinin ikinci fıkrasına “Hamiline yazılı pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bilgiler, senetler pay sahiplerine dağıtılmadan önce Merkezi Kayıt Kuruluşuna bildirilir.” cümlesi eklenmiş, hamiline yazılı pay senetlerinin devrine ilişkin 489. madde ise aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
“(1) Hamiline yazılı pay senetlerinin devri, şirket ve üçüncü kişiler hakkında, ancak zilyetliğin geçirilmesi suretiyle payı devralan tarafından Merkezi Kayıt Kuruluşuna yapılacak bildirimle hüküm ifade eder. Merkezi Kayıt Kuruluşuna bildirimde bulunulmaması hâlinde, hamiline yazılı pay senedine sahip olanlar, bu Kanundan doğan paya bağlı haklarını gerekli bildirim yapılıncaya kadar kullanamaz.
(2) Hamiline yazılı pay senedine bağlı hakların şirkete ve üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesinde Merkezi Kayıt Kuruluşuna yapılan bildirim tarihi esas alınır.
(3) Merkezi Kayıt Kuruluşu tarafından hamiline yazılı pay senetleriyle ilgili tutulan kayıtlar, ilgili kanunlar uyarınca yetkili kılınmış mercilerle paylaşılır.
(4) Hamiline yazılı pay senetlerinin Merkezi Kayıt Kuruluşuna bildirilmesi ve kaydedilmesine ilişkin usul ve esaslar ile bu kapsamda alınacak ücretler Ticaret Bakanlığınca çıkarılan tebliğle belirlenir.”
- Yeni düzenleme, hamiline yazılı pay sahipleri ile sahip oldukları paylara ilişkin bilgilerin pay senetleri dağıtılmadan önce veya mevcut pay senetlerinin devredileceği hallerde MKK’ya bildirilmesini zorunlu kılmaktadır.
- Anılan düzenleme ışığında yapılacak bu bildirimler, paylardan doğan tüm hak ve borçların hüküm ifade etmesi için mecburi kılınmıştır. Dolayısıyla bildirimin yapılmaması halinde pay sahibinin, sahip olduğu paylardan doğan şirket genel kurulunda oy kullanma, sermaye arttırımına katılma, pay üzerinde tasarrufta bulunma gibi haklarını kullanması da mümkün olmayacaktır.
- Halka kapalı anonim ortaklıklara ilişkin elinde hamiline yazılı pay senedi bulunduran kişilerin 31.12.2021 tarihine kadar pay senetleri ile beraber ilgili anonim şirkete başvurması ve başvuruyu izleyen 5 [beş] gün içerisinde ilgili anonim şirket yönetim kurulunun MKK’ya bildirimde bulunması gerekmektedir.
- Açıklanan düzenleme, yeni dağıtılan pay senetlerine ilişkin gerekli bildirimin yapılmaması halinde 20.000 [YirmiBin] TL; devredilen pay senetlerine ilişkin gerekli bildirimin yapılmaması halinde ise 5.000 [BeşBin] TL idari para cezası öngörmektedir. İdari para cezasının yanı sıra bildirimin yapılmaması paydan doğan hakların kullanılamaması anlamına geleceğinden, MKK’ya bildirilmemiş pay senedi sahiplerinin yaptığı tasarruflar yok kabul edilebilecek, paydan doğan kazançlar ise sebepsiz kalmış olacaktır. Bildirim yükümlülüğü anonim şirket yönetim kuruluna verildiğinden, yükümlülüğünü yerine getirmeyen yönetim kurulu üyeleri bakımından da şahsi sorumluluk doğması tehlikesi bulunmaktadır.
Halka kapalı anonim şirketlerin iç ve dış ilişkilerinin sürdürülebilir şekilde devam etmesi için yukarıda yaptığımız açıklamalar ışığında hamiline yazılı pay senedi sahipleri ile sahip oldukları paylara ilişkin bilgilerin 31.12.2021 tarihine kadar pay senedi sahipleri tarafından şirketlere bildirilmesi ve şirketler tarafından MKK’ya kaydının yapılması zorunluluk haline gelmiştir.