İcra Hukuku Yazı Dizisi-3: İcra Takip Masrafları
Küresel ticaretin artmasıyla, uluslararası alacak tahsili de günümüzde giderek önem kazanan bir konu hale gelmiştir. İcra takip yöntemleri ülkeden ülkeye değişiklik gösterdiğinden, bu yazıda Türkiye’de icra takibi başlatılmasına ilişkin masrafları ele alacağız.
“Yabancı bir Şirket/Gerçek Kişi Vadesi Gelmiş Alacaklarını Nasıl Tahsil Edebilir?” adlı yazımızda anlatıldığı üzere, Türk hukukunda icra takibi farklı yöntemlerle yapılabilir. Ancak yabancılar, hangi yöntemi başvurursa başvursun Türkiye’de yasal işlem başlatmak için toplam borcun %20’sine karşılık gelen bir teminat yatırmak zorundadırlar. Bununla birlikte, borçlunun ülkesi ile Türkiye arasında karşılıklılık varsa [yabancı ülkede icra takibi başlatan Türklerden teminat alınmıyorsa], alacaklı bu zorunluluktan muaf tutulur. Karşılıklılık ilkesi, 1961 tarihli Lahey Sözleşmesi gibi uluslararası sözleşmeler, kanunlar veya eylemler yoluyla sağlanabilir.
I. Alacak rehinle teminat altına alınmışsa:
Alacağın rehinle temin edilmiş olduğu hallerde alacaklı, icra takibine başlamadan önce icra dairesine başvurarak rehnin paraya çevrilmesini sağlamak zorundadır.
Alacaklı rehnin mahkeme kararına dayanıp dayanmadığına bağlı olarak ilamlı icra yoluyla [maliyetlerle ilgili olarak aşağıda II.A.ya bakınız] veya ilamsız icra yoluyla takipte [maliyetlerle ilgili olarak aşağıda II.B.ye bakınız] bulunabilir. Bu nedenle, haczin maliyeti, aşağıda açıklandığı üzere, icra takibinin türüne bağlıdır. Her iki durumda da rehinin satışından kaynaklanan diğer masraflar satış gelirlerinden düşülür.
II. Alacak rehinle teminat altına alınmamışsa
A. İlamlı İcra / Mahkeme Kararı ile:
- Başvurma harcı [≌60 TRY (yaklaşık 6 EUR)] [2023 itibariyle 180 TRY (yaklaşık 9 EUR)]
- Diğer giderler [örn. tebligat gideri]
- [Eğer varsa] Vekalet harcı ve pulu dahil olmak üzere avukatla temsil edilmekten kaynaklanan giderler [avukatlık ücreti ve vekaletname düzenleme masrafları hariç] [≌25 TRY (yaklaşık 3 EUR)] [2023 itibariyle 72 TRY (yaklaşık 3,6 EUR)]
B. İlamsız İcra / İcra Daireleri Aracılığıyla:
- Başvurma harcı [≌60 TRY (yaklaşık 6 EUR)] [2023 itibariyle 180 TRY (yaklaşık 9 EUR)]
- Diğer icra giderleri [örn. tebligat gideri]
- [Eğer varsa] Vekalet harcı ve pulu dahil olmak üzere avukatla temsil edilmekten kaynaklanan giderler [avukatlık ücreti ve vekaletname düzenleme masrafları hariç] vekaletname ücreti dahil [≌25 TRY (yaklaşık EUR 3)] [2023 itibariyle 72 TRY (yaklaşık 3,6 EUR)]
- Peşin harç [Tahsil edilecek toplam alacağın %0,5’i] Yabancı para cinsinden borçlara ilişkin peşin harç, icra takibinin başlatıldığı tarihteki döviz kuru esas alınarak borcun TL karşılığı üzerinden hesaplanır.
Buna göre, örneğin, Nisan 2021’de 100,000.00 Euro tutarında bir borcun tahsil maliyeti her bir takip için aşağıdaki gibidir:
- İlamlı icra: [≌100 TRY (yaklaşık 10 EUR)] [Ocak 2023 itibariyle 294 TRY (yaklaşık 14 EUR)]
- İlamsız icra: [≌5,100.00 TRY (yaklaşık 510 EUR)] [Ocak 2023 itibariyle 10.378 TRY (yaklaşık 515 EUR)]